Kripto Para Teknik Analiz Eğitimi 2.0: Fiyat Grafikleri
Fiyat grafiklerini yorumlamak yalnızca bir beceri değil, aynı zamanda bir gerekliliktir. Bitcoin başta olmak üzere kripto paraların iyiden iyiye finans dünyasında yeni bir alan hâline geldiği bir dönemde, teknik analiz kripto alım-satım stratejilerinin şekillenmesinde ilkeleri sayesinde önemli rol oynar.
Teknik analiz, basitçe ifade etmek gerekirse, gelecekteki fiyat hareketlerini öngörmek amacıyla geçmiş fiyat ve hacim verilerinin dikkatle incelenmesidir. Piyasa trendlerinin (eğilimlerinin) ve uzun süreli hareketlerin karmaşık ve çoğu zaman öngörülemez oynaklığı arasında yol göstermeye yardımcı olan stratejik bir araçtır. Teknik analiz sayesinde piyasayı yönlendiren duyarlılıklar (boğa piyasasının “iyimserliği” ya da ayı piyasasının “temkinliliği”) belirlenebilir.
Bu yazıda da, kripto teknik analiz eğitimi vermeye çalışarak bu tür grafik analizine dair temel bir anlayış kazandıracak başlıca unsurları ele alacağız. İster yeni başlayan bir tüccar olun ister deneyimli bir yatırımcı, bu bileşenleri kavramak fiyat hareketlerini başarıyla yorumlamanın anahtarı olabilir!
Kripto Borsaları Teknik Analiz Eğitimi: Temel Bilgiler
Grafik teknik analizi, teknik analizin önemli bir bileşenidir. Piyasa hareketlerini görsel olarak yansıtır. Profesyonel bir tüccar olmak için bu grafikleri okumayı öğrenmek şarttır, çünkü bunlar geçmiş ve mevcut piyasa koşullarının başlıca indikatörleridir. Kripto fiyat hareketlerini göstermenin çeşitli türleri bulunur:
Kripto Teknik Analiz Aracı 1: Çizgi Grafik Modeli
Doğrusal grafikler ya da çizgi grafikler, fiyat hareketlerine daha sadeleştirilmiş bir bakış sunar. Belirli bir zaman dilimindeki kapanış fiyatlarını göstererek piyasa trendlerinin net bir şekilde görülmesini sağlar. Orta ve uzun vadeli trendleri belirlemede faydalı olsa da ayrıntı eksikliği nedeniyle kısa vadeli analizler için ideal değildir. Bu grafikler, dönemlerin (dakika, saat, gün vb.) kapanış noktalarının birbirine bağlanmasıyla oluşan eğimli çizgiler şeklinde hazırlanır.
Örnek: WhiteBIT TR BTC/USDT Çizgi Grafiği
2. Mum Grafik Modeli
Mum grafikleri en yaygın ve en bilgilendirici grafik türü olarak değerlendirilir. Çubuk grafikler ya da nokta grafikleri gibi diğer kategorilerden daha eskidir ve piyasa dinamiklerini anlamada daha iyi bir yol sunar, ayrıca fiyat tahminlerinde daha doğru sonuçlar verir. İlginç isimleri sayesinde akılda kalıcıdır: “kara bulut örtüsü”, “akşam yıldızı” ya da “çekiç” gibi.
Örnek: WhiteBIT TR BTC/USDT Mum Grafiği
Grafikteki her “mum çubuğu”, belirli bir zaman aralığındaki fiyat hareketlerinin görsel bir özetidir. Mum grafiği, en yüksek ve en düşük fiyatlarla birlikte açılış ve kapanış fiyatlarını da gösterir. Mumun kalın kısmı, yani “gövde”, açılış ve kapanış fiyatlarını temsil ederken, üstte ve altta yer alan çizgiler yani “fitiller” maksimum ve minimum fiyatları gösterir. Mumun rengiyse kapanış fiyatının açılışa göre daha yüksek mi yoksa daha düşük mü olduğunu belirtir: yeşil genellikle fiyat artışını, kırmızı ise düşüşü işaret eder.
*Mumun Yapısı: (soldan sağa, alttan üstte) Gölge veya fitil, gövde – maksimum, kapanış, açılış, minimum
Bir mum, belirli bir zaman dilimindeki fiyat hareketinin grafiksel temsilidir; bu bir dakika, bir saat, bir gün ya da daha uzun süre olabilir. Dikdörtgen şeklinde görünür ve üst-alt fitiller ile üst-alt gövde uçlarına sahiptir.
- Gövde: Açılış ve kapanış fiyatları arasındaki aralığı gösteren kısımdır.
Mumun rengi açılış ve kapanış seviyeleri arasındaki ilişkiye göre belirlenir. Kırmızı genellikle kapanışın açılıştan düşük olduğunu ve fiyat düşüşünü, yeşil ise kapanışın açılıştan yüksek olduğunu ve fiyat artışını ifade eder.
- Fitil veya Gölge: Gövdenin üstünde ve altında yer alan ince çizgilerdir, belirli bir dönem içindeki en yüksek ve en düşük fiyatları gösterir.
- Maksimum: Üst fitilin zirvesi, belirli bir dönemdeki en yüksek fiyatı gösterir.
- Minimum: Alt fitilin ucu, belirli bir dönemdeki en düşük fiyatı gösterir.
Özetle Japon mum grafikleri, fiyat hareketlerine dair daha ayrıntılı bir bakış sunar ve teknik analiz için vazgeçilmez bir araçtır.
3. Çubuk Grafik Modeli
Çubuk ya da histogram grafikleri, mum grafiklerle aynı fiyat bilgilerini içerse de onları ayırt etmeyi kolaylaştırır.
Bu grafikler yalnızca açılış ve kapanış fiyatlarını, ayrıca belirli bir zaman aralığındaki en yüksek ve en düşük seviyeleri gösterir. Grafikteki her çubuk, belirli bir işlem dönemini temsil eder ve fiyat hareket aralığını yansıtır. Çubuğun üst noktası en yüksek fiyatı, alt noktası ise en düşük fiyatı gösterir. Çubuğun solundaki küçük çizgi açılış fiyatını, sağındaki çizgi ise kapanış fiyatını ifade eder.
Örnek: WhiteBIT TR BTC/USDT Çubuk Grafiği
Kripto varlıkların fiyat grafiklerine dair daha ayrıntılı bilgi için borsa ekranını inceleyebilirsiniz. WhiteBIT TR borsası ayrıca şu grafik türlerini de sunar: İçi Boş Mumlar, Alan Grafiği (Alan), HLC Alanı, Temel Çizgi, Adım Çizgisi, Yüksek-Düşük ve Heikin Ashi.
Her grafik türü piyasa verilerine farklı bir bakış açısı kazandırır ve tüccarın ihtiyaçları ile tercihlerine bağlı olarak teknik analizde çeşitli amaçlarla kullanılabilir.
Genellikle fiyat grafiklerine teknik göstergesi ve osilatörler de eşlik eder; bunlar piyasanın durumu, trendleri ve eğilimleri hakkında ek bilgi sunar.
Trend Analizi ile Kripto Para Piyasası Teknik Analiz Eğitimi
*(soldan sağa) Trendler: Ayı – Boğa
Trend veya eğilim, piyasadaki uzun vadeli fiyat hareketini ifade eder ve yukarı yönlü (boğa trendi), aşağı yönlü (ayı trendi) ya da yatay (yan trend) olabilir. Tüccarlar genellikle işlemlerini trendle aynı yönde açmayı tercih eder, çünkü bu başarılı işlemlerin olasılığını artırır.
Yükseliş trendinde uzun pozisyonlar mantıklıdır; yani varlığın daha da yükseleceği beklentisiyle alım yapılır. Buna karşılık, düşüş trendinde kısa pozisyonlar tercih edilir; yani varlık daha düşük bir fiyattan geri alınmak üzere satılır.
Long Squeeze Nedir: “Uzun Pozisyon Sıkışması” Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Makaleyi okuyunPeki, trend nasıl tespit edilir ve en önemlisi trendin değiştiği nasıl anlaşılır? Trendler, teknik analizin temel bileşenlerindendir ve başlıcaları şunlardır:
– Boğa / Yükseliş Trendi: Varlık fiyatının uzun süreli yükselişiyle tanımlanır.
– Ayı / Düşüş Trendi: Varlık fiyatının uzun süreli düşüşüyle tanımlanır.
Ayrıca bir trendin içinde daha kısa vadeli fiyat hareketlerini ifade eden “alt trendler” de vardır. Trendleri analiz etmek, tüccarların yakın gelecekte varlık fiyatının artma, düşme ya da sabit kalma ihtimalini değerlendirmesine yardımcı olur. Trendlerin süresi birkaç saatten birkaç haftaya kadar değişebilir ve genellikle şu şekilde sınıflandırılır:
Yükseliş Trendi/Eğilimi
Yükseliş trendi, fiyatın ardışık olarak artmasıyla karakterize edilir. Bu durumda işlem aracı bir büyüme aşamasındadır, yani fiyatı yükseliyordur. Fiyat, A noktasından B noktasına doğru yukarı yönde hareket eder. Yükseliş trendinde fiyat dizilimi sürekli olarak şu şekilde oluşur: HH + HL (Higher High/Yükseğin Yükseği + Higher Low/Yükseğin Düşüğü), yani fiyat yeni bir maksimum seviyeye ulaşırken minimum seviyeyi yenilemez.
Yükseğin Yükseği (HH): Daha yüksek olan maksimum nokta.
Yükseğin Düşüğü (HL): Daha yüksek olan minimum nokta.
Örnek: Yükseliş Trendi
Düşüş Trendi/Eğilimi
Düşüş trendi, finansal piyasalarda bir varlığın değerini kademeli olarak kaybettiği karakteristik fiyat hareketidir. Bu trend, yüksek seviyeler yenilenmeden düşük seviyelerin sürekli güncellenmesiyle (LH + LL) belirlenir.
Düşüğün Yükseği (LH): Önceki maksimumun altında kalan maksimum nokta.
Düşüğün Düşüğü (LL): Önceki minimumun altında kalan minimum nokta.
Örnek: Düşüş Trendi
Yatay Trend/Eğilim
Fiyatlar uzun vadede önemli değişiklikler olmadan dar bir aralıkta volatilite gösterir. Yatay trendde işlem yapan tüccarlar genellikle kısa vadeli fırsatlar arar.
Buna ek olarak, teknik analizde “Piyasa Yapısının Kırılması” (Break of Market Structure – BOS ya da Break in Market Structure – BMS) kavramı büyük önem taşır. Grafikteki bu nokta, fiyat yönünde olası bir değişimi işaret eder ve ticaret (işlem) kararları için kritik olabilir. Teknik analiz grafiğinde, Düşüğün Düşüğü (LL) – Düşüğün Yükseği (LH) veya Yükseğin Yükseği (HH) – Yükseğin Düşüğü (HL) diziliminin bozulduğu ve fiyatın yön değiştirdiği kırılma noktası olarak tanımlanır.
Elbette, günün sonunda teknik analiz dünyasında farklı yaklaşımlar vardır ve tüccarlar kendi tercihleri ile işlem tarzlarına en uygun yöntem ve araçları seçebilir!
Fiyat Hareketi Analizi: Bazı tüccarlar, fiyat hareketlerine ve mum formasyonlarıyla grafiksel şekillerin oluşumuna odaklanır. Onlara göre fiyat hareketleri, alım satım kararları almak için gerekli tüm bilgileri içerir. Fiyat hareketi analizi; destek ve direnç seviyelerinin belirlenmesi, trendlerin değerlendirilmesi ve farklı formasyonların incelenmesini kapsayabilir.
Bazı tüccarlar ise Göreceli Güç Endeksi (RSI), Hareketli Ortalamalar (MA), Stokastik ve benzeri çeşitli teknik indikatörler ile osilatörler kullanmayı tercih eder. Bu araçlar, bir varlığın “aşırı alım” ya da “aşırı satım” durumunu değerlendirmeye ve piyasanın gücü ile yönünü belirlemeye yardımcı olan sayısal veriler sunar.
